Hoofdstuk één van Het HEM vertelt het verhaal van Edson Sabajo en Guillaume Schmidt: een creatief ondernemersduo bekend van het succesvolle streetwear- en lifestylemerk Patta.

Diepgeworteld in de hiphopcultuur kunnen Sabajo en Schmidt zich rekenen tot een culturele voorhoede van Amsterdam. Als facilitators staan ze voortdurend in contact met hun artistieke en muzikale omgeving en geven ze een gezicht aan een nieuwe generatie ‘homo universalis’: multi-getalenteerde makers die zich niet beperken tot één vorm, discipline of artistieke uiting en buiten de gebaande paden en geijkte platforms om zelf de voorwaarden scheppen om hun ideeën te verwezenlijken.

“Muziek is onze allereerste passie.” zegt Guillaume. “Één van de grondbeginselen van hiphop is dat je uniek moet zijn, dat je jezelf onderscheidt van de rest en je je eigen persoon bent.” Dit komt tot uiting in de muziek en rapteksten, maar ook in kleding en in de algehele levensstijl. Meer dan een populair muziekgenre alleen neemt hiphop de vorm aan van een levensfilosofie, waarin sociaal maatschappelijk bewustzijn, broederschap en do-it-yourself creativiteit met elkaar verweven zijn.

Cultuur krijgt vorm in gemeenschappen. Het ontwikkelt zich door inspiratie, beïnvloeding, en toepassing. Door verschillende historische periodes heen; langs uiteenlopende culturen en geografische invloedsferen; en onder vrienden, familie en geestverwanten. Het motto van James Brown loopt als een rode draad door CHAPTER 1NE dat de aard van cultuur verkend als iets dat vloeiend is en wordt doorgegeven van de ene persoon naar de andere. Daarnaast zijn de beroemde woorden van de ‘Godfather of Soul’ - die zijn unieke stem regelmatig voor zijn politieke en sociale overtuigingen inzette - voor Sabajo en Schmidt ook een persoonlijke motivatie om met hun ondernemerschap een blijvende maatschappelijke bijdrage te leveren.

Vertrekkend vanuit hiphopcultuur legt de groepstentoonstelling focus op de artistieke taal van sampling en assemblage en op de filosofie van leren-door-te-doen als basis voor de opkomst van nieuwe culturele narratieven. De gepresenteerde kunstwerken ontvouwen een gelaagd verhaal over de rol van gemeenschappen en de opkomst van een krachtige en expressieve stedelijke cultuur die zich buiten de gevestigde culturele podia en het etablissement om ontwikkelt. Daarbij zoomt het programma in op drie specifieke aspecten.

Allereerst de methode van breaken, sampling en assemblage als artistieke taal en modus operandi om iets nieuws te creëren op basis van het werk van anderen. Ervan bewust op de schouders van reuzen te staan, eert deze sample cultuur iconen uit het verleden door de vrije toeëigening van referenties en citaten, en plaatst westerse concepten over originaliteit en creatieve genialiteit in een breder perspectief.

Als tegencultuur ontwikkelde de hiphop zich buiten de gevestigde podia vanuit een filosofie van leren-door-te-doen. Samenwerking, broederschap en wederzijdse aansporing zijn een belangrijke motor voor het verkennen van nieuwe terreinen onafhankelijk van de gevestigde instituten. Zo is de gemeenschap een essentiële voedingsbodem voor creativiteit die makers voorziet in de aanmoediging en stimulans die nodig is om uit niets iets te maken.

Tenslotte ligt aan de basis hiervan een complex verhaal van migratie en de representatie van rolmodellen van kleur. Het lichaam zelf fungeert daarbij als instrument van zelfexpressie, als een anker voor toenadering en sociale cohesie, maar ook als baken van conflict. Het gebeurt te vaak dat een individu verantwoordelijk wordt gehouden voor het imago van een groep op basis van huidskleur en etniciteit. Door open te staan voor diverse verhalen, voorbeelden en rolmodellen kunnen we de mechanismen van snelle en vaak schadelijke associaties doorbreken.